Centrum voor plastische chirurgie Dr. Jo Vanoorbeek

Littekencorrectie

litteken correctie

Als de integriteit van uw huid onderbroken wordt, zal zij terug herstellen door de vorming van een litteken. Deze beschadiging van de huid kan accidenteel zijn zoals bij een schaafwonde, brandwonde, een val,… maar kan ook met opzet gebeuren, namelijk als de chirurg tijdens een operatie met zijn mes de huid insnijdt. U begrijpt dat dit een veel hunstigere omstandigheid is om een mooi litteken te verkrijgen. Een litteken veroorzaakt door bijvoorbeeld een ongeval is meestal bevuild,met gekartelde en geplette wondranden en houdt geen rekening met ligging en richting.

Littekenvorming maakt deel uit van het normale genezingsproces. De manier waarop een litteken geneest is afhankelijk van verschillende factoren. Zo bepalen de plaats van het litteken, de lengte van het litteken, de richting van het litteken, het huidtype van de patiënt en de zorg waarmee het litteken gehecht werd het eindresultaat. Een litteken in het gelaat geneest over het algemeen mooier dan een litteken op de romp of de rug. Een litteken dat een gewricht overschrijdt zal door voortdurende beweging minder mooi helen.

Soms kan een wonde ‘te goed’ genezen waardoor er een hypertrofisch litteken ontstaat. Men spreekt dan van ‘wild vlees’. Er ontstaat een dik, verhard, verheven en rood litteken. Het kan zelfs zijn dat het littekenweefsel de grenzen van de wonde overschrijdt. Dan spreken we van keloid.

Om deze overdreven littekenvorming te vermijden moet men rekening houden met volgende factoren:

  • Richting van het litteken: het litteken moet de huidspanningslijnen (Langer’s Lines) volgen.
  • Huidtype: Donkere huidtypen hebben meer risico
  • Chirurgische techniek: ‘gentle tissue handling’, respect voor de weefsels zullen de huid minimaal beschadigen en zo minimale littekens veroorzaken.
  • Lokalisatie – spanning van de wonde
  • Antisepsis; propere en rechte wondranden (geen gekartelde wonde)
  • Doorbloeding, algemene conditie, ondervoeding, vitaminetekort, radiotherapie
  • Roken heeft nadelige gevolgen voor de littekenvorming
  • Leeftijd: bij jongeren is er meer huidspanning waardoor een litteken vaker verbreedt.

Alvorens tot een behandeling over te gaan is het belangrijk te weten dat littekenvorming meer dan een jaar duurt. Geduld is dus de eerste vereiste.

Een litteken zal zijn maximale roodheid vertonen na drie maanden en dan pas beginnen vervagen.

Roodheid, pijn en jeuk kunnen argumenten zijn om een behandeling te starten.

Eer we van een eindresultaat kunnen spreken zijn we al snel een jaar verder. Een heelkundige littekencorrectie wordt dus meestal pas na een jaar verricht.

Tijdens de rijping van het litteken kunnen we echter bijsturen om tot een beter eindresultaat te komen. Volgende technieken zijn mogelijk:

  • steroidenbehandeling: Door coricosteroïden in het litteken te brengen zullen vooral de  klachten van jeuk en pijn verbeteren. Het litteken wordt vaak vlakker wat het finaal uitzicht verbeterd.
  • drukkledij: Drukverbanden kunnen de uitrijping van littekens verbeteren. Dit is vooral het geval bij brandwonden en de kledij wordt best op maat gemaakt door gespecialiseerde diensten en op voorschrift.
  • siliconengel: Een eenvoudige,efficiënte techniek bestaat in het gebuik van siliconen. Dit is een geavanceerde siliconengel in de vorm van een zelfklevend verband of een siliconenzalf. De behandeling is slechts zinvol indien zij verschillende maanden wordt volgehouden.
  • Massage: Twee tot drie maal per dag mogen littekens met de vingers gekneed worden. Gebruik hiervoor best een littekenzalf om te vermijden dat de huid door het kneden wordt geïrriteerd.

Als deze maatregelen uiteindelijk niet voldoende helpen is heelkunde de enige oplossing. Het litteken wordt uitgesneden, eventueel verlegd, en opnieuw gemaakt. Soms zijn nog ingrijpender technieken nodig zoals lasertherapie, weefselexpansie, z-plastie,…

Soms is het beter om niets te doen. Het feit dat er zich een hypertrofisch litteken of keloid voordoet kan immers wijzen op een voorbeschiktheid om slechte littekens te maken. In die gevallen kan geen verbetering gegarandeerd worden.