Huidletsels

Huidletsels komen enorm veel voor. Hun voorkomen is zeer verscheiden. Meestal gaat het om goedaardige letsels die gemakkelijk te behandelen zijn. Als u vlekjes heeft die er verdacht uit zien is het belangrijk om uw huisarts deze regelmatig te laten controleren. Bij twijfel gaat u best naar de dermatoloog. De meeste goedaardige letsels zijn naevi, ouderdomsvlekken, wratten, ...

Velen geven geen klachten en worden weggesneden om esthetische redenen.

Kwaadaardige letsels kunnen onderverdeeld worden in drie grote groepen:

Het basocellulair epithelioma

Ontstaat uit de basislaag van de huid. Het komt voor vanaf de leeftijd van 35 jaar en dan vaak op eerder ongewonere plaatsen. Met toenemende leeftijd wordt het zeer frequent aangetroffen, hoofdzakelijk in aan zon blootgestelde lichaamsdelen. Het gelaat is derhalve een zeer frequente locatie.
De letsels kunnen verscheiden zijn van vorm en uitzicht. Klassiek beschrijft men ze als parelmoerkleurige bolletjes. Meestal wordt de diagnose pas gesteld bij langer bestaande letsels, waarbij het centrum van het letsel kratervormig is ingezonken (vaak na een periode van steeds afvallende korstjes) en de randen een licht opgeworpen aspect hebben

Behandeling : resectie onder bijna altijd lokale verdoving, met nazicht van de randen door peroperatoir microscopisch onderzoek.

Prognose : 100 % genezing na adequate resectie. Deze letsels heten nooit uit te zaaien.

Het spinocellulair epithelioma

Ontstaat uit een andere maturatiefase van de huidcel. Komt voor op elke leeftijd, maar vooral toenemend in functie van de leeftijd. Letsels die ontstaan in zonbeschadigde huid lijken een beter biologisch gedrag te vertonen dan andere spinocellulaire letsels die in organen of soms op niet-zonbeschenen huidgedeelten ontstaan en die vaker gaan metastaseren.
De letsels uiten zich als niet-genezende wondjes, met korstjes die voortdurend afvallen en zich nieuw vormen, maar zonder de opgeworpen randen die vaak bij een baso worden gezien.

Behandeling : resectie onder lokale verdoving, met peroperatoir microscopisch nazicht van de randen.

Prognose : zeer goed. Bij tijdige resectie komen uitzaaiïngen slechts zelden voor. Wel zal de arts bij een controle na enkele maanden best de drainerende lymfeklieren onderzoeken en desnoods een resectie van een opgezette weiknoop uitvoeren.

Het maligne melanoom

Klassiek een vrij snelgroeiende tumor van gepigmenteerde cellen. Men moet eraan denken wanneer een nieuw gepigmenteerd letsel snel ontstaat en groeit of wanneer een letsel asymmetrisch wordt in zijn voorkomen, heterogeen wordt van kleur, dikker opgroeit en moeilijker aflijnbare of onregelmatige boorden vertoont. Vaak maakt men gebruik van de ABCDE-criteria:

Assymetry = ongelijke helften
Border = onregelmatige randen
Color = kleurveranderingen
Diameter = groeien van een geboortevlek
Evolutie = een vlek die plots dikker wordt, optreden van spontane jeuk, pijn en/of bloeding.

De letsels kunnen vlak en minder invasief zijn (lentigo maligna of maligne melanoom in situ) of nodulair opgroeiend en/of sterker tot erg invasief, het echte maligne melanoom. Jeuken en bloeden zijn supplementaire alarmtekens.
Het melanoom kan voorkomen in zonbeschenen oppervlakten, maar het causale verband zoals voorgesteld door de media is niet zo exclusief : het maligne melanoom kan gewoon overal voorkomen. Een snelle diagnose en behandeling en een gestructureerde follow-up zijn belangrijk.
Behandeling : resectie met brede marges, tot 2,5 à 5 cm van de uiterste boord van het melanoma af. De marges worden bepaald door de microscopische kenmerken van de tumor. De defecten worden meestal met een huidflap of een huident gesloten.
In dezelfde operatietijd zal de “schildwachtklier” in het meest nabije lymfeklierstation worden weggenomen om met zekerheid metastasering uit te sluiten. Een zorgvuldig bilan wordt opgemaakt met CT-onderzoeken van alle belangrijke organen en wordt herhaald na een zestal maanden. Nabehandeling : is meestal niet nodig. Bij metastasering kan een chemotherapie overwogen worden, hoewel heelkunde steeds, waar mogelijk, de voorkeur geniet. Sommige centra experimenteren met vaccinatietherapie met wisselend succes is geselecteerde gevallen. En…. het melanoom is en blijft wispelturig. In bepaalde gevallen verdwijnt soms een gemetastaseerd melanoom plots, zonder behandeling, zonder aanwijsbare reden.